32. Korece Zarf-fiilleri ıp ~~ dil bilgisin hepsini!

Bağ-fiilleri

 

Bu bölüm de size çok şey atacağım.

 

Türkçe de 2 yada 2den fazla cümleleri bağlayarak olunan cümleler var, Korece de de cümleleri bağlayan bir çok çeşitleri vardır.

 

‘오늘 뭐했어?’ (Bugün neler yaptın?) sorusuna karşı

 

‘밥 먹었어. 운동 했어. 숙제 했어’

(Yemek yedim. Egzersiz yaptım. Ödevi yaptım) 

 

Türkçe de böyle de cevaplanır. (Sanırım çok garip durmuyor)

 

Ama Korece de böyle kesik kesik cevaplarsanız karşınızdaki Koreli arkadaşınıza garip gelecektir. Cümleyi birleştirelim.

 

 

 

 

가) İp Ip Up Üp

 

Kökü + 고 + devamı

 

Türkçe deki [ip ıp up üp] e dair bağ-fiilidir.

Kökün ünsüz olup olmadığından etkilenmiyor

 

Bu bağ-fiili kullanarak çeşitli cümleler yapabilirsiniz.

Hemen bakalım.

 

ㄱ – samimi ifadesi

 

요리하다(yemek yapmak) + 설거지하다(bulaşık yıkamak)

 

요리하     +     고      +     설거지 했어(요)

 

‘요리하다’ fiilin kökü ‘요리하’ dan sonra ‘고’ geldi.

Sonra da devamı geldi.

 

İster ‘요’ koyabilir samimi halin saygılı ifadesi olur.

 

 

 

 

 

ㄴ - çok saygılı ifade

 

운동하다(egzersiz yapmak) + 샤워하다(duş almak)

 

운동하     +     고      +     샤워했습니다

 

‘운동하다’ fiilin kökü ‘운동하’ dan sonra aynı şekilde ‘고’ geldi, sonra devamı geldi.

 

‘샤워하다’ fiilin kökü ‘샤워하’ ya kadar getirildi, geçmiş haline değişildi, ‘샤워했’ oldu.

 

Sonra da çok saygılı tamamlama eki ‘습니다’ eklenerek ‘샤워했습니다’ oldu.

 

 

Böyle tek neleri yaptığımı cevaplamak üzere değil, sormak için de, emir etmek için de de kullanılır.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ㄷ – Emir cümle

 

끝내다(bitirmek)    +    게임하다(oyun oynamak)

 

숙제 끝내   +   고   +   게임 해

 

‘끝내다’ fiilin öncesine ‘숙제(ödev)’ kelimeyi getirelim.

 

‘Ödevi bitirip oyun oyna’ diye bir emir cümle oldu.

 

 

 

ㄹ – Saygılı emir cümle

 

먼지를 털다(silkelemek)  +  차에 타다(arabaya binmek)

 

먼지를 털 + 고 + 차에 타세요

 

Artık cümlenin yapılışını inceleyebilirsinizdir.

Bakalım ‘먼지를 털’ e kadar getiriliyor, bağlamak için ‘고’ getiriliyor. 먼지를 털고 oldu.

 

Sonra ‘차에 타’ ya kadar getiriliyor, tamamlamak için emir cümlenin saygılı eki ‘세요’ getirildi.

ㅁ – olumsuz fiiller

 

1 게임 하지 않다(oyun oynamamak) + 자다(uyumak)

 

게임하지 말 + 고 + 자

 

Şimdi emrediyor, böyle emrederken öncelikle ilk fiili emir haline değiştirmeniz lazım. (Kökün yanına ‘마’ gelir’)

 

게임 하지 않다 -> 게임 하지 마

 

Sonrasına bağlamak için ‘고’ getirin, sonra da 2nci fiili de emir hali olarak cümleyi tamamlayın. (자다 -> 자)

 

게임 하지 마 + 고 + 자  

 

Koreli ağızlarına ‘~마고’ garip geliyor.

Dolayısıyla ‘ㄹ’ ünsüz koyulur. ‘~말고’ olur.

(Türkçe deki ‘y’ koyulmasına benzetiyorum)

 

게임 하지 말 + 고 + 자

 

 

 

 

2 먹지 않다(yememek)  +  운동하다(egzersiz yapmak)

 

먹지 말   +    고    +    운동 해

 

İlk filli ‘먹지 않다’ yı emir haline değiştiriyorsunuz, sonra bağlamak için ‘고’ getiriyorsunuz.

 

2nci fiili de emir haline değiştirseniz tamamdır.

 

 

 

3 소근대지 않다(fısıldaşmamak) + 책 읽다(okumak)

 

소근대지 말 + 고 + 책 읽어

 

‘소근대다’(fısıldaşmak) fiili olumsuz haline değiştirin.

 

‘소근대지 않다’(fısıldaşmamak) fiili emir haline değiştirin. Sonra da bağlamak için ‘고’ getirin.

 

소근대지 마(ㄹ) + 고 + 책 읽어

 

2nci fiili de emir haline değiştirerek cümle tamamlayın.

 

 

ㅂ. Sıralamak için(olumsuz+olumlu)

 

Emir etmek için değil de normal sıralamak için fiiller öbür koşuluyla olumsuz haline değişiliyor.

 

1      밥 안 먹다      +    과자 먹다

(yemek yememek)           (abur cubur yemek)

         밥 안 먹다    +   과자 먹다

(yemek yememek)        (abur cubur yemek)

 

Şimdi emir değil de kendi ne yaptığını söylüyor.

 

Bu durumdayken ilk fiili ‘밥 먹지 않다’ şekilde değil,

‘밥 안 먹다’ şekilde değiştirin.

 

Şimdi arasına ‘고’ eklerseniz tamamdır.

 

밥 안 먹   +   고   +   과자 먹을거야

 

İlk fiili olumsuz haline değişti, bağlatıcı ‘고’ geldi, sonra 2nci fiiline gelecek zamanı eki eklendi, tamamlandı.

 

2 안 씻다(duş almamak)  +  씻다(duş almak)

 

여기서 안 씻   +   고   +   집에서 씻을 거야

 

‘여기서’ demek ‘burada’ demek. ‘집에서’ demek ‘evde’ demek.

 

 

3  안 먹다(yememek)    +    먹다(yemek)

 

김밥 안 먹 +  고  +  떡볶이 먹었어

 

‘김밥’ yosunu serip pilav havuç salatalık falan sebzeleri koyup saran bir Kore yemeğidir.

 

‘떡볶이’ pirinç keki yi haşlayıp acı sosuyla kavurulup yenen bir Kore yemeğidir.

 

 

Emrederken kullanılmak gereken ve normal sıralarken kullanılmak gereken olumsuz kipini ayırtabilmeniz lazım.